Instalacja SSP spełnia szereg funkcji. Służy nie tylko do gaszenia pożaru, ale także do tłumienia go już w zarodku, zawiadomienia straży pożarnej i ułatwienia sprawnej ewakuacji. Za te wszystkie zadania odpowiadają poniższe elementy wchodzące w skład systemu:

Centrala systemu pożarowego (CSP)

Jest najważniejszym urządzeniem całego układu, a konkretnie komputerem, który rejestruje i analizuje dane pochodzące z sensorów wykrywających zarzewie ognia oraz steruje pozostałymi elementami systemu sygnalizacji pożaru. Rolą osoby odpowiedzialnej za prawidłowe działanie CSP jest jej konfiguracja, czyli ustalenie scenariusza sytuacji kryzysowych, w których instalacja SSP zostanie włączona. Zwykle narzędziem do konfiguracji jest tradycyjny komputer lub panel sterowania wbudowany w urządzenie. W zależności od wymagań i możliwości finansowych inwestora oraz specyfiki obiektu (warunków, które w nim panują) centrale mogą różnić się funkcjonalnościami, a co za tym idzie – ceną. W zależności od rodzaju CSP różnić się może także liczba pozostałych elementów wchodzących w skład systemu. Na rynku w ramach systemów sygnalizacji pożaru dostępne są zarówno małe centrale, które obsługują kilkadziesiąt innych urządzeń, jak i zaawansowane centrale modułowe, które działają w połączeniu z tysiącami elementów.

Czujki

Zwane też detektorami, to urządzenia, których zadaniem jest jak najszybsze wykrycie pożaru (dymu), a także zapobieganie fałszywym alarmom. Na wybór odpowiednich czujek duży wpływ mają warunki panujące w obiekcie związane z temperaturą, wentylacją, obecnością spalin i pyłów oraz typem zasobów składowanych materialnych. System sygnalizacji pożaru może być wyposażony w następujące detektory, uwzględniając sposób wykrywania zagrożenia:

Czujki optyczne

Wykrywają widzialny dym na pierwszym etapie pożaru, czyli przed rozprzestrzenieniem się otwartego ognia;

Czujki jonizacyjne

Reagują na cząstki dymu w powietrzu, które powstają na skutek jonizacji, czyli zmieniania się właściwości elektrycznych powietrza;

Czujki ciepła/termiczne

Generują alarm, gdy temperatura wzrośnie gwałtownie lub przekroczy wartość ustalaną przy konfiguracji systemu;

Czujki płomieni

Są stosowane rzadko, bo nie wykrywają pożarów bezpłomiennych, reagują bowiem na promieniowanie podczerwone emitowane przez płomień.

Czujki liniowe

Są zbudowane z nadajników, odbiorników i lustra – nadajnik wysyła wiązkę promieniowania podczerwonego, która po odbiciu się od lustra dociera do odbiornika; jeśli powietrze będzie obecny dym, wiązka wróci zaburzona i zostanie włączony alarm;

Czujki multisensorowe

To nic innego, jak kilka detektorów w jednej obudowie, np. termiczny i optyczny, które można włączyć razem lub wybrać jeden, dostosowany do aktualnych warunków w pomieszczeniu;

Czujki zasysające

Analizują zasysane powietrze pod względem obecności cząstek występujących przy pożarze.

Ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP)

Są to znane wszystkim czerwone przyciski z napisem „pożar”. Ich rozmieszczenie w budynku podlega regulacjom prawnym. Zgodnie z nazwą przyciski uruchamia się ręcznie. Ostrzegacze są kompatybilne z centralą, która natychmiast po naciśnięciu wyzwala alarm pożarowy i wysyła sygnał o pożarze do straży pożarnej.

Sygnalizatory dźwiękowe

Systemy sygnalizacji pożarowej muszą w efektywny sposób powiadomić osoby zagrożone i skłonić do ewakuacji. Odpowiadają za to urządzenia alarmowe emitujące dźwięk (o odpowiednim natężeniu), komunikaty słowne, a czasem także sygnały świetlne..

Moduły sterujące i monitorujące

Odpowiadają za uruchomienie wszystkich funkcji systemów sygnalizacji pożaru w odpowiednim momencie, a także integrują instalację SSP z innymi systemami w obiekcie. Ich zadania to m.in.:

otwarcie drzwi i bram ewakuacyjnych oraz klap oddymiających,

wyłączenie urządzeń niebezpiecznych w trakcie pożaru (np. wentylacji),

unieruchomienie wind po sprowadzeniu ich na najniższy poziom, uruchomienie tryskaczy i innych urządzeń gaszących pożar,

przekazanie informacji o sytuacji kryzysowej do straży pożarnej i osoby

zarządzającej obiektem,

wyłączenie prądu w razie potrzeby.