Systemy Sygnalizacji Pożaru

Bez względu na rodzaj obiektu, zawsze istnieje ryzyko pojawienia się dymu lub ognia, dlatego bardzo ważne jest posiadanie Systemu Sygnalizacji Pożaru, który ma za zadanie poinformować o wykryciu i zasygnalizowanie zagrożenia pożarowego, a także wykonanie funkcji sterujących zapewniających sprawną ewakuację i ograniczenie szkód spowodowanych pożarem.

Gdzie musi być zamontowany System Sygnalizacji Pożaru?

Stosowanie systemu sygnalizacji pożarowej, obejmującego urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, służące do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze, a także urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, jest wymagane w:

1) budynkach handlowych lub wystawowych:

  • jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5 000 m2,

  • wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 2 500 m2;

    2) teatrach o liczbie miejsc powyżej 300;

    3) kinach o liczbie miejsc powyżej 600;

    4) budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 300*;

    5) salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1 500;

    6) szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych, oraz w sanatoriach - o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;

    7) szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;

    8) domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;

    9) zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób niepełnosprawnych w budynku;

    10) budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;

    11) budynkach zamieszkania zbiorowego, w których przewidywany okres pobytu tych samych osób przekracza trzy doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;

    12) budynkach zamieszkania zbiorowego niewymienionych w pkt 11, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 50;

    13) archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;

    14) muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;

    15) ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zasięgu krajowym, wojewódzkim i w urzędach obsługujących organy administracji rządowej;

    16) centralach telefonicznych o pojemności powyżej 10 000 numerów i centralach telefonicznych tranzytowych o pojemności 5 000-10 000 numerów, o znaczeniu miejscowym lub regionalnym;

    17) garażach podziemnych, w których strefa pożarowa przekracza 1 500 m2 lub obejmujących więcej niż jedną kondygnację podziemną;

    18) stacjach metra i stacjach kolei podziemnych;

    19) dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób;

    20) bankach, w których strefa pożarowa zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię przekraczającą 500 m2;

    21) bibliotekach, których zbiory w całości lub w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.

    Wymagania, o których mowa w ust.pkt 4 i 11, nie dotyczą budynków, które są zlokalizowane na terenach zamkniętych służących obronności państwa, oraz budynków zakwaterowania osadzonych, które zlokalizowane są na terenach zakładów karnych i aresztów śledczych.

    Dz.U.2010.109.719 - Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.


    Norma wykonywania przeglądów i konserwacji systemu


    Poniższy harmonogram powinien być zaadoptowany:
    Obsługa codzienna – użytkownik obiektu,
    Obsługa miesięczna – użytkownik obiektu,
    Obsługa kwartalna – serwis ppoż,
    Obsługa roczna – serwis ppoż.

    Obsługa codzienna:

    Właściciel obiektu powinien zapewnić, aby codziennie było sprawdzone:

  • Czy każda centrala, tablica i panel wskazują stan dozorowania lub, czy każde odchylenie od stanu dozorowania jest odnotowane w książce pracy i
    czy we właściwy sposób została zawiadomiona firma prowadząca konserwację;

  • Czy przy każdym alarmie zarejestrowanym od poprzedniego dnia podjęto odpowiednie działania;

  • Czy jeżeli instalacja była wyłączona, sprawdzana lub wyciszona, to została przywrócona do stanu dozorowania.

    Każda zauważona nieprawidłowość powinna być odnotowana w książce pracy i możliwie szybko usunięta.

    Obsługa miesięczna

    Co najmniej raz w miesiącu właściciel lub użytkownik powinien zapewnić, aby;

  • Przeprowadzono próbny rozruch każdego awaryjnego zespołu prądotwórczego , który powinien spełniać wymagania oraz sprawdzono zapas paliwa i - w razie potrzeby - uzupełniono

  • zapas papieru, tuszu lub taśmy dla każdej drukarki były wystarczające;

  • przeprowadzono test wskaźników (według 12.11 normy EN 54-2:1997), a każdy fakt niesprawności jakiegoś wskaźnika został odnotowany.

    Każda nieprawidłowość powinna być odnotowana w książce pracy i możliwie szybko usunięta.

    Obsługa kwartalna i roczna

    Zawsze powinna być wykonywana przez profesjonalną firmę posiadającą doświadczenie, wiedzę i niezbędne uprawnienia producenta do przeprowadzenia przeglądu, który składa się z:

  • Sprawdzenia dziennika zdarzeń oraz wywiadu z użytkownikami obsługi codziennej.

  • Sprawdzenia zapisów w książce eksploatacji.

  • Kontroli stanu centrali.

  • Kontroli stanu wszystkich elementów systemu sygnalizacji pożaru.

  • Kontroli stanu i pracy akumulatorów.

  • Przeprowadzenia testu czujek, ręcznych ostrzegaczy pożarowych, sygnalizatorów.

  • Sprawdzenia poprawności komunikatów wyświetlanych na centrali z dokumentacją techniczną dot.rozmieszczenia i opisów elementów systemu sygnalizacji pożaru.

  • Wpisu do książki eksploatacji oraz do rejestru systemu o przeprowadzonym przeglądzie i wprowadzeniu informacji z datą kolejnego wymaganego przeglądu.

    Obsługa kwartalna powinna obejmować co najmniej 25% elementów systemu sygnalizacji pożaru , z kolei obsługa roczna to kontrola 100% elementów.


    Kiedy należy wykonać przegląd SSP?

    Wszystkie elementy systemu sygnalizacji pożaru muszą być sprawdzone przynajmniej raz w roku. Wytyczne SITP oraz większość DTR jednoznacznie wskazuje, iż przeglądy powinny być wykonywane w okresach kwartalnych (co 3 miesiące) przy czym, przy każdym przeglądzie należy sprawdzić min. 25% elementów systemu oraz czujkę, bądź ręczny ostrzegacz pożaru (ROP) w każdej strefie dozorowej.

    Zalety stałej konserwacji przez jedną firmę składającą się z profesjonalistów w swojej dziedzinie to zdecydowania najlepsza forma dbania o system sygnalizacji pożaru.

  • Gwarancja terminowych przeglądów

  • Pewność, że system działa prawidłowo

  • Fachowa obsługa i doradztwo

  • Szybka reakcja w przypadku awarii

  • Konkurencyjna cena i dogodne warunki współpracy

    Z czego składa się system sygnalizacji pożaru?

    Instalacja SSP spełnia szereg funkcji. Służy nie tylko do gaszenia pożaru, ale także do tłumienia go już w zarodku, zawiadomienia straży pożarnej i ułatwienia sprawnej ewakuacji. Za te wszystkie zadania odpowiadają poniższe elementy wchodzące w skład systemu:

    Centrala systemu pożarowego (CSP)

    Jest najważniejszym urządzeniem całego układu, a konkretnie komputerem, który rejestruje i analizuje dane pochodzące z sensorów wykrywających zarzewie ognia oraz steruje pozostałymi elementami systemu sygnalizacji pożaru. Rolą osoby odpowiedzialnej za prawidłowe działanie CSP jest jej konfiguracja, czyli ustalenie scenariusza sytuacji kryzysowych, w których instalacja SSP zostanie włączona. Zwykle narzędziem do konfiguracji jest tradycyjny komputer lub panel sterowania wbudowany w urządzenie. W zależności od wymagań i możliwości finansowych inwestora oraz specyfiki obiektu (warunków, które w nim panują) centrale mogą różnić się funkcjonalnościami, a co za tym idzie – ceną. W zależności od rodzaju CSP różnić się może także liczba pozostałych elementów wchodzących w skład systemu. Na rynku w ramach systemów sygnalizacji pożaru dostępne są zarówno małe centrale, które obsługują kilkadziesiąt innych urządzeń, jak i zaawansowane centrale modułowe, które działają w połączeniu z tysiącami elementów.

    Czujki

    Zwane też detektorami, to urządzenia, których zadaniem jest jak najszybsze wykrycie pożaru (dymu), a także zapobieganie fałszywym alarmom. Na wybór odpowiednich czujek duży wpływ mają warunki panujące w obiekcie związane z temperaturą, wentylacją, obecnością spalin i pyłów oraz typem zasobów składowanych materialnych. System sygnalizacji pożaru może być wyposażony w następujące detektory, uwzględniając sposób wykrywania zagrożenia:

    Czujki optyczne

    Wykrywają widzialny dym na pierwszym etapie pożaru, czyli przed rozprzestrzenieniem się otwartego ognia;

    Czujki jonizacyjne

    Reagują na cząstki dymu w powietrzu, które powstają na skutek jonizacji, czyli zmieniania się właściwości elektrycznych powietrza;

    Czujki ciepła/termiczne

    Generują alarm, gdy temperatura wzrośnie gwałtownie lub przekroczy wartość ustalaną przy konfiguracji systemu;

    Czujki płomieni

    Są stosowane rzadko, bo nie wykrywają pożarów bezpłomiennych, reagują bowiem na promieniowanie podczerwone emitowane przez płomień.

    Czujki liniowe

    Są zbudowane z nadajników, odbiorników i lustra – nadajnik wysyła wiązkę promieniowania podczerwonego, która po odbiciu się od lustra dociera do odbiornika; jeśli powietrze będzie obecny dym, wiązka wróci zaburzona i zostanie włączony alarm;

    Czujki multisensorowe

    To nic innego, jak kilka detektorów w jednej obudowie, np. termiczny i optyczny, które można włączyć razem lub wybrać jeden, dostosowany do aktualnych warunków w pomieszczeniu;

    Czujki zasysające

    Analizują zasysane powietrze pod względem obecności cząstek występujących przy pożarze.

    Ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP)

    Są to znane wszystkim czerwone przyciski z napisem „pożar”. Ich rozmieszczenie w budynku podlega regulacjom prawnym. Zgodnie z nazwą przyciski uruchamia się ręcznie. Ostrzegacze są kompatybilne z centralą, która natychmiast po naciśnięciu wyzwala alarm pożarowy i wysyła sygnał o pożarze do straży pożarnej.

    Sygnalizatory dźwiękowe

    Systemy sygnalizacji pożarowej muszą w efektywny sposób powiadomić osoby zagrożone i skłonić do ewakuacji. Odpowiadają za to urządzenia alarmowe emitujące dźwięk (o odpowiednim natężeniu), komunikaty słowne, a czasem także sygnały świetlne..

    Moduły sterujące i monitorujące

    Odpowiadają za uruchomienie wszystkich funkcji systemów sygnalizacji pożaru w odpowiednim momencie, a także integrują instalację SSP z innymi systemami w obiekcie. Ich zadania to m.in.:

    otwarcie drzwi i bram ewakuacyjnych oraz klap oddymiających,

    wyłączenie urządzeń niebezpiecznych w trakcie pożaru (np. wentylacji),

    unieruchomienie wind po sprowadzeniu ich na najniższy poziom, uruchomienie tryskaczy i innych urządzeń gaszących pożar,

    przekazanie informacji o sytuacji kryzysowej do straży pożarnej i osoby

    zarządzającej obiektem,

    wyłączenie prądu w razie potrzeby.